Hydroterapia, a więc wykorzystanie do leczenia wody, przez długi czas zarezerwowana była dla miejscowości uzdrowiskowych i wiązała się z koniecznością wyjazdu na pewien czas na rehabilitację. Miało to oczywiście swoje zalety, jednak postępujący brak czasu i ciągłe zabieganie ludzi sprawiło, że gabinety rehabilitacyjne, oferujące możliwość skorzystania z hydroterapii, zawitały także do miast.
Czym jest hydroterapia?
Hydroterapia nazywana jest inaczej wodolecznictwem lub akwaterapią. Niekiedy używa się tej nazwy zamiennie także ze słowem „balneoterapia”, co nie do końca jest słuszne, gdyż określenie to powinno być używane raczej do leczenia wodami uzdrowiskowymi, w tym mineralnymi, a to nie wchodzi w zakres hydroterapii. Wodolecznictwo polega bowiem na wykorzystaniu fizycznych właściwości wody, w tym głównie możliwości magazynowania i przekazywania przez nią ciepła oraz na mechanicznym stosowaniu wody pod ciśnieniem, np. w formie natrysków. Niekiedy także wykorzystuje się właściwości wyporności wody aby wykonywać ćwiczenia w odciążeniu, a także właściwości oporowe wody, co może być traktowane jako specyficzne obciążenie.
Zabiegi dostępne w ramach hydroterapii
Podstawowym zabiegiem hydroterapeutycznym są kąpiele. W pełnej formie polegają one na zanurzeniu w wodzie o określonej temperaturze, w zależności od wskazań: zimnej, letniej, ciepłej lub serii zanurzeń w wodzie o wzrastającej temperaturze. Znacznie częściej jednak przeprowadzane są półkąpiele, polegające na zanurzeniu ciała do połowy, głównie dlatego, że są one mniej obciążające organizm i jednocześnie lepiej tolerowane przez pacjentów. Tzw. kąpiele kinezyterapeutyczne polegają na wykonywaniu odpowiednio dobranych ćwiczeń w wodzie. Niekiedy mówi się także w ramach hydroterapii o kąpielach parowych, a więc o leczniczym korzystaniu z łaźni parowych, w których wilgotność powietrza sięga 100%, zaś temperatura utrzymywana jest na relatywnie niskim poziomie 40-55 st. C. Innym zabiegiem wykonywanym w ramach hydroterapii są masaże wirowe. One też zaliczane są do kąpieli, jednak tutaj dodatkowo, poza temperaturą, wykorzystywany jest mechaniczny wpływ wirującej i masującej tkanki wody. Drugą dużą grupą zabiegów hydroterapeutycznych są natryski. W zależności od efektu, jaki chcemy osiągnąć, wykorzystuje się tutaj różną temperaturę wody, a także różne jej ciśnienie. W Polsce rzadko wykonywane są zabiegi irygacyjne z wykorzystaniem wody, a więc płukania pochwy, czy jelita grubego, ale są kraje, jak np. Turcja, w których zabiegi te są dość popularne. Niekiedy w ramach wodolecznictwa wykonuje się także zabiegi z użyciem tkanin: nacierania, zawijania, okłady, czy kompresy.
W jakich dolegliwościach może pomóc hydroterapia?
Działanie zimna, a więc wszelkie zabiegi z wodą chłodną, będą niosły ze sobą efekt przeciwbólowy, przeciwobrzękowy i likwidujący ostry stan zapalny. Można zatem te zabiegi stosować, zwłaszcza te działające miejscowo, po różnego rodzaju urazach. Natomiast kąpiele w zimnej wodzie będą działać na cały organizm i często polecane są w walce z otyłością, cukrzycą i różnego rodzaju zaburzeniami przemiany materii. Zastosowanie ciepła sprzyja natomiast rozluźnieniu mięśni, regeneracji energetycznej, korzystnie wpływa na niektóre schorzenia psychiczne, a używane miejscowo ma efekt przeciwbólowy i przeciwobrzękowy, ale w przeciwieństwie do zastosowania zimna, polecane jest w stanach zapalnych przewlekłych. Kąpiele i masaże wodą ciepłą pomagają w leczeniu bezsenności, niektórych nerwic, nerwobólów, chorób reumatycznych, niektórych chorób skóry, czy stanów zapalnych narządów rodnych i układu moczowego. Korzystanie z kąpieli w wodzie o wzrastającej temperaturze pomaga natomiast w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
Masaże wirowe kończyn sprzyjają z kolei rozluźnieniu mięśni, poprawiają ukrwienie i łagodzą ból, a także działają przeciwobrzękowo. Warto je zatem stosować po urazach kończyn, w chorobach zapalnych stawów, w przewlekłych chorobach naczyń krwionośnych, schorzeniach reumatycznych, po odmrożeniach, a także w przypadku obrzęków, zarówno ortostatycznych, jak i limfatycznych. Zabiegi kinezyterapeutyczne wykonywane w wodzie pomagają natomiast w rehabilitacji chorób narządu ruchu, wadach postawy i zaburzeniach równowagi.
Nie sposób wymienić wszystkie schorzenia, w których hydroterapia może przynieść pozytywne efekty. Jeśli szukamy dobrego miejsca do rehabilitacji, warto wcześniej ustalić, czy ośrodek, który chcemy wybrać umożliwia skorzystanie z dobrodziejstw hydroterapii.
